Ticaret Bakanlığı, elektronik ticaret ortamında verilen siparişlerin gerekçesiz olarak iptal edildiğine yönelik şikayetlerin artması üzerine, bu süreçleri yapan firmalara, kanunda öngörülen idari yaptırımların uygulanacağı konusunda uyarıda bulunurken, Reklam Kurulu ise mevzuata uymayan firmalara durdurma ve para cezası uygulandığını duyurdu. Duyuruda, eser fiyatının geçerlilik mühleti yahut stok hududu hakkında bilgi verilmediği için tüketicilerin yanıltıldığına karar verildiği ve bu aksiyonda bulunan firmalara idari yaptırım uygulandığı bilgilerine yer verildi.
Konuyla ilgili, AA muhabirine açıklamalarda bulunan TÜKONFED Başkanvekili Güllü, e-ticaret uygulamalarının her geçen gün yaygınlaştığını ve hacminin sürekli arttığını anımsattı.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporuna”na atıfta bulunan Güllü, Türkiye’nin 2023 yılı e-ticaret hacminin bir evvelki yıla nazaran yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon liraya ulaştığını belirtti.
E -ticaret firmalarının satışa sunduğu eserlerde stok bilgisine yer vermemesinin bu bahisteki tüketici şikayetlerini arttırdığına dikkati çeken Güllü, şunları kaydetti:
“Tüketici, eserin siparişi verdiğinde ve ödemesini yaptığında e-ticaret firmaların tarafından ‘stokta yok’ ya da ‘stoklarımız tükenmiştir’ formunda yanıtlarla karşılaşmaktadır. Piyasada istikrarın olmaması yani eser fiyatlarının daima değişiyor olması firmaları bu yola sevk edebilmektedir. Eserin fiyatının arttığını gören e-ticaret firması eseri stok yok diyerek satıştan çekiyor ve sonra arttırılmış fiyatıyla tekrar satışa sunuyor.”
“Her satış sürecinden sonra kalan eser ölçüsünün güncellenmesi gerekir”
Ticaret Bakanlığının e-ticaret firmalarına yaptığı stok bilgisi ihtarını kıymetlendiren Güllü, tüketicilerin bu halde mağdur edilmesinin önüne geçmeyi sağlayan bir tesir oluşturacağı için ihtarın yerinde olduğu yorumunda bulundu.
Güllü, “Perakende ve e-ticaret kesimlerinde faaliyet gösteren birtakım satıcıların tüketicilere yönelik ticari reklam ve uygulamalarında eser stokunun hudutlu olması halinde bunu belirtmeleri ve her satış sürecinden sonra kalan eser ölçüsünün güncellenerek sistemden görülebilmesini sağlaması gerekir.” tabirlerini kullandı.
E-ticaret firmalarının stokları yeni olarak müşterilere sunmak durumunda olduğunu vurgulayan Güllü, “Tüketici eseri almak istediğinde kalan eser sayısı örneğin 25 ise sipariş oluşturulduktan sonra kalan eser sayısının 24 olarak güncellenmiş olması gerekir. Sonradan sisteme giren tüketici son kalan eser sayısı görebilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Stokta biten eser, satış ilan sisteminden kaldırılmış olması gerekir”
Güllü, “Stokta eser bittiğinde sistem otomatik olarak eser siparişine mahzur koymalı ve o eser satış ilan sisteminden kaldırılmış olması gerekir. Şayet bir firma stokta olmadığı halde tüketicinin siparişini kabul etmişse artık bu eseri diğer firmalardan da olsa temin ederek tüketiciye teslim etmek zorundadır. ‘Stokta yok’ ya da ‘stoklarımız tükendi’ tabiri geçerli bir mazeret değildir.” değerlendirmelerinde bulundu.
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne değinen Güllü, televizyon, afiş ve internet üzere mecralardan yayımlanan reklamlarda, satışa sunulan eserle ilgili bir stok sonu varsa stok adedine ait bilginin tüketicilere açıkça verilmesinin zarurî olduğu bilgisini paylaştı.
Güllü, “Bu bilgiye yer verilmemesi mevzuata terslik oluşturmaktadır. Tüketicilerimiz bu türlü bir durumla müsabakası halinde Ticaret Bakanlığının bünyesindeki Reklam Konseyine şikayette bulunabilir. Ayrıyeten tüketiciler eserin teslimi yada ödemiş olduğu paranın iadesi ile ilgili e-Devlet üzerinden yada şahsen kaymakamlıklara giderek Tüketici Hakem Heyetine müracaatta bulunabilirler.” açıklamalarında bulundu.