Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, ülkedeki son durumu ve Sudan-Türkiye münasebetlerini AA muhabirine kıymetlendirdi.
AA’ya verdiği bu mülakat için memnuniyetini lisana getiren Yusuf, bu sayede Türk halkını, Türk devletini ve Türk liderliğini Sudan’da alanda olup bitenler hakkında bilgilendirme fırsatı bulduğu için keyifli olduğunu söz etti.
“SUDAN-TÜRKİYE İLGİLERİ EMNİYETLİ VE TARİHİ”
Yusuf, Sudan hükümeti ve halkı ile Türk hükümeti ve halkı ortasındaki “güvenilir ve tarihi” alakalara değinerek, bu ilgilerin yüzyıllar boyunca iki halk ortasındaki bağlantısı sağlamlaştırdığını ve devam ettirdiğini anlattı.
Türkiye’nin, Sudan’ın egemenliğini desteklediğini tüm platformlarda açıkça tabir ettiğini belirten Yusuf, “Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde, savaş devrinde Sudan halkı ile Sudan devletine cömert ve olumlu bir duruş sergiledi.” dedi.
“CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN ARABULUCULUK TEKLİFİNİN OLUMLU YANSIMALARI OLACAK”
Yusuf, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 13 Aralık’ta, Sudan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ortasındaki uyuşmazlıkların giderilmesi için Türkiye’nin devreye girebileceği tarafındaki açıklamasına dikkati çekerek bu teklifin, Sudan’a olumlu yansımaları olacağını vurguladı.
Sudanlı bakan, “Etiyopya ile Somali ortasındaki başarılı arabuluculuktan sonra Sudan ile BAE ortasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu tabir eden bilge ve deneyimli önder Erdoğan’ın önerisi de dahil olmak üzere, ortaya konulan teşebbüslerin başarılı olacağını umuyoruz.” sözlerini kullandı.
Ordu ve HDK ortasında Mayıs 2023’te Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde imzalanan “Cidde Bildirgesi”ne değinen Yusuf, bu mutabakatın kararlarına HDK’nin uymadığını savundu.
Yusuf, Sudan’ın büyük bir komployla karşı karşıya olduğuna ve bu savaşa “Onur Savaşı” ismini verdiklerine işaret ederek 15 Nisan 2023’ten beri ülkesinin kimliği, varlığı ve halkının amaç alındığını, bu savaşın faturasını ve ağır bedelini ödeyenin de Sudan halkı olduğunu kaydetti.
“SUDAN ORDUSUNUN ELDE ETTİĞİ ZAFERLERDE ‘HALK DİRENİŞİNİN’ TEMEL ROLÜ OLDU”
“Sudan halkı, tarihinde gibisi görülmemiş ihlallere maruz kalıyor. Sudan halkının maruz kaldığı şeye dünyada hiçbir insan maruz kalmadı. Bizim için bu savaşa Onur Savaşı deniyor zira yaralanan, Sudan halkının onuru.” diye konuşan Dışişleri Bakanı Yusuf, son günlerde Sudan ordusunun elde ettiği zaferlerde “halk direnişinin” temel rolü olduğunun altını çizdi.
Yusuf, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Biz bu çabayı yürütürken savaşın sona ermesi, Sudan’da kalıcı barış ve istikrarın sağlanması, kurtarılabileceklerin kurtarılması için her türlü gayrete açık olduğumuzu da söylüyoruz. Lakin elbette bu barışın iki temel koşulu var: Birincisi tüm orduların tasfiye edilmesi ve Sudan için tek bir ordunun olması. İkinci kural ise HDK başkanlarının ve onun yanında yer alanların barıştan sonraki süreçte rastgele bir siyasi rol üstlenmemeleridir. Bu, Sudan halkının kendisini kimin yöneteceğini belirlediği özgür ve adil seçimlerle geçiş periyodu sona erdikten sonra Sudan halkına bırakılan temel bir şarttır.”
BM Güvenlik Kurulu Uzmanlar Komitesinin raporunda, BAE’nin Çad’daki bir havaalanı aracılığıyla HDK’ye askeri yardım sağladığının belirtildiğini aktaran Yusuf, birçok ABD’li ve Batılı kurum tarafından yürütülen çalışmaların da bunu teyit ettiğini lisana getirdi.
SUDAN’IN RUSYA İLE MÜNASEBETLERİ “NET VE YETERLİ SEVİYEDE”
Sudan’ın Rusya ile bağlantılarının “net ve âlâ seviyede” olduğunu ve “çok olumlu yönde” ilerlediğini söyleyen Yusuf, Rusya’nın BM Güvenlik Kurulunda Sudan’ın aleyhine olduğunu kıymetlendirdikleri İngiltere’nin karar tasarısını veto ettiğini anımsattı.
Yusuf, Rusya’nın, bu tavrıyla ABD ve Batılı ülkelere “kendi iradelerini halklara ve ülkelere istedikleri biçimde dayatamayacakları” konusunda çok değerli bir ders verdiğini kaydetti.
“AÇLIK YAHUT KITLIK YOK”
ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Sudan’daki savaşı iki taraf ortasındaki bir çatışmadan öbür bir şey olarak görmediğini yahut iki general ortasındaki bir savaş olduğunu düşündüğünü belirten Sudan Dışişleri Bakanı, şöyle konuştu:
“Bu, yaşananların Sudan’daki mevcut meşruiyete karşı bir savaş olduğunu görmedikleri manasına geliyor. Bu, sahtekarlık ve ikili standarttır. Ayrıyeten bu ülkeler, Sudan’da insan haklarından ve kıtlıktan bahsediyorlar. Sudan’da olan şey yoksulluk. Amerika’da da fakir insanları görebiliyoruz ve sokaklara yatıyorlar. Fakat bu ülkelerin tasvir etmeye çalıştığı halde bir kıtlık yahut açlık yok Sudan’da.”
Bakan Yusuf, Sudan’ın, Afrika Birliği’nin kurucu ülkelerden biri olduğuna işaret ederek Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Kurulunun, 25 Ekim 2021’de Sudan’da yaşananları darbe olarak değerlendirdiğini ve Sudan’ın Afrika Birliği faaliyetlerine iştirakini askıya aldığını, Sudan’ın ise Afrika Birliği’ndeki faaliyetlerine geri dönebilmesi için çalıştıklarını tabir etti.
SUDAN’DA SON DURUM
Sudan’da ordu ve Süratli Takviye Kuvvetleri (HDK) ortasındaki çatışmalar 15 Nisan 2023’ten beri ülkenin birçok eyaletinde sürüyor.
Ülkedeki çatışmalar sebebiyle altyapı, iktisat, eğitim ve sıhhat üzere alanlarda önemli yıkım yaşanırken halk, türlü zorluklarla karşı karşıya kalıyor.
Ordu ile bir vakitler ona bağlı HDK ortasında askeri ıslahat ve entegrasyon üzere hususlardaki uyuşmazlıklar nedeniyle süren çatışmaların sona ermesi için başlatılan tüm tahlil teşebbüsleri sonuçsuz kaldı.
Birleşmiş Milletlere (BM) nazaran, çatışmalar sonucu 20 binden fazla kişi hayatını kaybetti, ülkeden ayrılanların sayısı 3 milyonu geçti, 9 milyona yakın kişi ülke içinde yerinden edildi. 25 milyondan fazla kişi ise insani yardıma muhtaç durumda.