Tüketici Hakları Derneği: 4 kişilik ailenin “insanca yaşama” koşulu, 65 bin liranın üzerinde!

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, asgari fiyat tartışmaları sürerken unsur madde 4 kişilik bir ailenin masraf tablosunu sıraladı. Kılıç, “İnsanca yaşamanın şartının, 65 bin liranın üzerinde olduğunu düşünüyoruz. İnsanca hayatın sağlanabileceği bir hayatın olması gerekiyor” diye konuştu.

İşveren ve emekçi temsilcileri ortasında taban fiyat görüşmeleri devam ederken, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari fiyat taleplerinin 29 bin 583 TL olduğunu açıkladı.

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, yaptığı açıklamada, TÜRK-İŞ’in 2025 yılı minimum fiyat teklifi ile 4 kişilik bir ailenin masraf tablosunu karşılaştırdı.

Kılıç, bu masraf tablosuyla minimum ücretlinin ay sonunu getirme talihi olmadığına belirterek, “En aşağı insanca yaşamanın şartı, 65 bin liranın üzerinde olduğunu düşünüyoruz. İnsanca ömrün sağlanabileceği bir hayatın olması gerekiyor” dedi.

TÜRK’İŞ’in minimum fiyat teklifiyle 4 kişilik bir ailenin kasım ayı için açıkladığı açlık hududuna dikkati çeken Kılıç, ”Bu fark 10 bin TL…Bununla geçimi sağlanabilecekse büyük bir sürpriz olacak. Tüketici Hakları Derneği olarak hem TÜRK-İŞ’in hem de öbür sendikaların sayılarını takip ediyoruz. Kimi sendikaların açıklamaları özelikle Birleşik Kamu İş Konfederasyonu yaptığı açlık hududu açıklamasında 22 bin TL’nin üzerinde olduğunu biliyoruz. Bu yalnızca 4 kişilik bir ailenin beslenmesi ile ilgili bir paha. Bu insanların beslenmesi dışında rastgele bir insani gereksinimlerini karşılamayacak mı” diye sordu.

“Domates, salatalık lüks oldu”

4 kişilik bir ailenin masraf tablosunu çıkaran Kılıç, şöyle devam etti:

“Ankara’da Dikmen bölgesini baz alırsak, kira bedeli 15 bin TL. Ortalama su bedeli 250 TL. Çok yeterli niyetle Elektrik faturasının bedeli 450 TL. 250 TL’den aşağı bir sayı telefon fiyatı kaldı mı? Firmalar ortasında rekabet de yok. CSM operatörleri tıpkı firma üzere çalışıyor. Ulaşımda da aylık bin TL üzere bir sayı ortaya çıkıyor. Aslında eksiğe düştük. 17 bin lira üzere bir sayıyla geçinemiyoruz. Emeklilerimiz, taban fiyatla çalışan vatandaşlarımız her gün sokakta feryat figan ediyor. ‘Geçinemiyoruz’ diye bağırıyor. Neden? Hayatını anlatıyor. Pekala bu beşerler yalnızca kira, su, elektrik ve ulaşımla mı toplumsal hayatını sürdürecek? Beslenmesi ne olacak? Eğitimi, ulaşımı sıhhati ne olacak? Tüketicilerin kozmik haklarından bir tanesi de temel muhtaçlıklarının karşılanması. Temel ihtiyaçlarımızda beslenme, eğitim, sıhhat barınma var. Beslenmede 4 kişilk bir aile yalnızca 2 kilo peynir tüketse 500 TL yapıyor. Kilosu 200 TL’den aşağı zeytin kalmadı, 400 TL’de zeytin fiyatı oluyor. Koli yumurta, 100 ve 150 TL ortasında tekabül ediyor. Ortalama 4 koli yumurta tüketilse 600 TL’yi bulacak. Bir aile günlük 4 tane ekmek tüketse, günlük 40 TL, aylık bazında ise bin 200 TL. Eğitimi baz aldığımızda, iki çocuk okutulduğunu düşünürsek 3 bin 600 TL’den aşağı servis fiyatı yok. İki çocuk okutulduğunda 7 bin TL.

Kırtasiye masraflarını saymıyorum. Kahvaltıda domates, salatalık artık lüks oldu. Nitekim tüketicinin hali, ülkenin hali perişan. Sinemaya gitmeyi, toplumsal gereksinimleri saymıyorum. Ortalama bu sayıların üzerine onları da koyduğumuz vakit yoksulluk sonundaki bir fiyat insanca hayat fiyatıdır. Biz diyoruz ki, minimum fiyat değil. İnsanın insanca yaşayacağı bir fiyat. Onurunun zedelenmeyeceği bir fiyat. Bunun ismine taban fiyat mi dersiniz, buna minimum geçim mi dersiniz?” 

Bu fiyatlarla minimum ücretlinin ay sonunu getirme bahtının olmadığını vurgulayan Kılıç, “En aşağı insanca yaşamanın şartı, 65 bin liranın üzerinde olduğunu düşünüyoruz” dedi.

 “Devlet hizmetlerine yüzde 44 artırım yaparken biz minimum fiyat tartışıyoruz”

Üretim bağlantıları ve çalışanlar ortasında da sorun olduğunu söyleyen Kılıç, şöyle devam etti:

”Çalışanların kaynağından kesilen fiyat de çok fazla. Bir çalışanın 1 Ocak’ta aldığı maaşla tıpkı yılın aralık ayında aldığı maaş tıpkı. Enflasyon ne kadar açıklamalarına baktığınız vakit. Zati bu sayılar tutmuyor. 2025 yılında tekrar kıymetlendirme oranları var. Bu ne demek, devletin minimum hizmetleriyle ilgili harçlarına, öteki vergilerine yapılan artış oranı. Bu da yüzde 43,93. Siz trafikte yahut rastgele bir yerde bir kabahat işlediğinizde, otomatikman size bir de bunlar yansıyacak. Kamu ile ilgili yapacağınız her şeye yüzde 44 artırım demektir. Devlet hizmetlerine yüzde 44 artırım yaparken, biz burada ‘asgari ücretliye yüzde 50 mi verilmeli, yüzde 25 mi verilmeli?’ Aslında vermeden alıyor. 

Dezavantajlı kümelere yapılan yardımlar, lütufmuş üzere algılanıyor. Devletin toplumsal hukuk devleti kavramı içerisinde alan bir yapılanmadır. Minimum fiyat değil minimum geçim sağlanması için bir fiyat ödenmeli. Bir kişi bir toplumda, kaç liraya yaşayabilir hesabının yapılması gerekiyor. O yapılırsa daha uygun olur.” 

“Asgari fiyat değil, taban geçim”

Tüketci Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç,  Türkiye’de vergileme sisteminin de adaletli olmadığını vurguladı. Kılıç, şunları kaydetti:

”Dünyanın gelişmiş ülkelerindeki, vergi sistemi ile biz neden ahenk sağlayamıyoruz? Vergileme sisteminin yarar üzerinden yapılması gerekmiyor mu? Türkiye’de 80’li yıllara kadar toplumsal devletin yüklü olması nedeniyle dolaylı vergilerin vergileme oranındaki yapısı yüzde 67’si çıkar üzerinden, geriye kalan yüzde 33’ü de dolaylı vergiler. Dolaylı vergileri neden koyuyorlardı, özelikle yurt dışından ithal edilen eserlerle içerideki eserlerimiz rekabet etmesi ile ilgiliydi. Artık bir kar kapısına döndü. Rastgele bir paklık materyali alacaksınız, bir şampuan aldığınızda yüzde 20 KDV ödüyorsunuz. Ülkenin sayılı zenginin konutundan alınan elektrik vergisi de yüzde 10. İşi olmayan, konteynerde yaşayan insanın konutundan alınan da yüzde 10 burada nerede adalet kaldı? Vergide bir adaletsizlik var. Biz daima anlatıyoruz, vergiler seçim rüşveti midir? Her seçim öncesinde, bir af çıkıyor. Bu af adaletli değil. Düzgün olanı koruyan bir sistem değil. Daha çok kaçırmaya eğilimli, vergi vermeyenleri koruyan bir durumdur.”  (ANKA)