Akben, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında AA’ya yaptığı açıklamada, yaşanılan periyotta olayların çok süratli gerçekleştiğini, bir hafta evvel Suriye probleminin nasıl evirileceğini düşünemezken, bir hafta sonra İsrail, ABD ve Batı’nın bu mevzuya nasıl yaklaşacağı konusunda senaryoların geliştiğini söyledi.
Türkiye’nin stratejik pozisyonuna dikkati çeken Akben, etrafındaki jeopolitik riskler ve ülkelerle olan ilgilerin istikrarlı biçimde direktörün zorlaştığını vurguladı.
Akben, ABD’nin yeni başkanı Trump’ın verdiği sözlere değinerek, şunları söyledi:
“Gerçekten söylediklerini gerçekleştirebilecek mi? Savaşları bitirecek mi? Tarifeleri uygulamaya devam edecek mi? Avrupa ile olan bağlantılardaki aksilikler nasıl şekillenecek? Bu sorular, global siyaset ve iktisat açısından kıymetli. Şayet memleketler arası seviyede bir güzelleşme olursa, bu kesinlikle Türkiye’ye de olumlu yansıyacaktır. 2025’in birinci 6 ayı da şiddetli geçecek üzere görünüyor. Birinci 6 ay sonrasında Trump’ın siyasetleri ve dünya ekonomisindeki gelişmelerle birlikte kimi durumlar daha netleşecektir.”
Uluslararası kuruluşların açıkladığı sayılar ve Türkiye’deki son bilgiler incelendiğinde, büyüme oranının ortalama düzeyin biraz altında olduğunu anımsatan Akben, dünyaya bakıldığında büyüyen az ülkelerden biri olmanın kıymetli bir avantaj olduğunu vurguladı.
Akben, mevcut konjonktürde büyüme potansiyelinin korunmasının kritik ehemmiyete sahip olduğuna işaret ederek, kelamlarını söyle sürdürdü:
“Uluslararası derecelendirme kuruluşlarının belirlediği yatırım yapılabilir düzeye yine ulaşmamız, büyüme katsayımızı olumlu tarafta etkileyecektir. Türkiye iktisadı için dış kaynakların ve ihracatın ehemmiyeti büyük. Avrupa ve ABD’deki faiz indirimleriyle birlikte, Türkiye’deki siyaset setinin daha stabil ve inanç verici bir görünüm kazanması, ihracatın gelişmesine ve ülkeye kaynak akışının hızlanmasına katkı sağlayacaktır.”
“Merkez Bankası telaşlı bir hal sergilemiyor”
Merkez Bankasının telâşlı bir hal sergilemediğini gördüklerini belirten Akben, enflasyonda, rezervlerde ve KKM hesaplarında olumlu gelişmeler yaşandığını, emekli maaşları, yılbaşında yapılacak düzenlemelerle taban fiyat düzeyi üzere gelişmelerin iktisada nasıl yansıyacağını izlemek gerektiğine işaret etti.
Akben, enflasyonda Merkez Bankasının istediği düzeylere gelmediklerini tabir ederek,”Bu 6 aylık müddette gerek faiz indirimleri gerek mevcut siyaset setinden çok değerli sapmaların olmayacağını düşünüyorum. Merkez Bankası, hangi önlemleri vakitle gevşeteceğini kendi bilgi setine dayanarak daha düzgün kıymetlendirebilir. Fakat buradaki karar, piyasaya verilen ileti açısından epey kıymetli. Yeni yılın birinci 6 ayında yapılacak faiz indirimlerinin tesirleri daha çok 6’ıncı aydan sonraki periyotta hissedilecektir.” dedi.
Sektördeki ortalama öz kaynak karlılığının yüzde 20’lerde, enflasyonun ise yüzde 47 olduğu bir ortamda, bu durumun bankalar için doğal bir bedel kaybı manasına geldiğine değinen Akben, kredi büyümesinin sonlu kalması nedeniyle bankaların bu alandaki gelirlerinin etkilendiğine, Merkez Bankasının zarurî karşılık tutma düzenlemelerinin maliyetleri artırdığına dikkati çekti.
Akben, bu tıp şartlarda bankaların, durumu süreksiz bir devir olarak değerlendirmesi gerektiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bu yıl gayelerimizi, Orta Vadeli Program (OVP) ve Merkez Bankası kararları çerçevesinde revize ettik. Kesim olarak amaçlarımızın yüzde 100’üne ulaşamasak da iddiası bütçe gerçekleşmesinin sene sonunda yüzde 80 civarında olacağını öngörüyorum. Bu oran, mevcut ekonomik şartlar ve sektörel dinamikler göz önüne alındığında olumlu bir performans olarak kıymetlendirilebilir. İştirak bankacılığı açısından bakıldığında, kar dağıtma mantığı, işleyişimizi öteki konvansiyonel bankalara kıyasla daha karmaşık hale getiriyor. İştirak bankacılığında, kullandırılan krediler üzerinden gelir elde edildiği için, kâfi kredi kullandırılamadığı durumlarda gelir elde etmek ve bunu müşterilerle paylaşmak zorlaşıyor.”
Vakıf İştirak, 2025’te iştirakleşme stratejisini devreye alıyor
Vakıf İştirak olarak kuvvetli geçeceği iddia edilen 2024 başında belirlenen gayelere çok uzak olmadıklarını kaydeden Akben, belirlenen büyüme amaçlarına yakın bir performans sergiliyor olmanın avantaj olduğunu anlattı.
Akben, iştirak bankalarının aldığı pazar hissesinin yüzde 8,7’den yüzde 8,2 düzeylerine gerilediğini belirterek, “Yıl sonunda bu civarda bir gerçekleşme bekliyoruz. Fakat bu tablo, bizim iştirak bankacılığı alanındaki rolümüzü daha da kritik hale getiriyor. Vakıf İştirak olarak 2024 yılında yeni şubeler açarak toplam şube sayımızı 205’e çıkardık. Lakin şube açılışlarımız agresif bir halde devam etmeyecek.” dedi.
Akben, kesimin dijital olgunluk düzeyinin çok ilerlediğini ve Vakıf İştirak’in bu gelişimden hisse aldığını aktardı.
Banka olarak aldıkları iştirakleşme kararlarına değinen Akben, şunları söyledi:
“Stratejik bir kararla teknolojiyi başka bir şirket çatısı altında toplayacağız. Şirketin merkezi, Teknopark İstanbul’da olacak. Ayrıyeten, portföy idare şirketimizi kurduk ve bu yapının faaliyetlerini genişletmek için çalışıyoruz. İştirakleşme stratejimiz kapsamında teknoloji ve güç başta olmak üzere gelişim potansiyeli gördüğümüz alanlarda gerek teşebbüs sermayelerine ortak olarak gerekse projeler geliştirerek adımlar atmayı planlıyoruz.”
Akben, Vakıf İştirak Teknoloji şirketinin öncelikle banka gereksinimlerine hizmet edecek formda tasarlandığını, yapay zekadan robot teknolojisine kadar geniş bir yelpazede teknolojik tahliller sunmayı hedeflediklerini, daha sonraki basamaklarda ise bu hizmetleri tüm bölüme yaymayı planladıklarını vurguladı.
Geleneksel finans tarafında hangi şirket ve iş modelleri varsa, bunların iştirak finans tarafında da oluşması gerektiğine dikkati çeken Akben, “Bu vizyondan hareketle, portföy idare şirketimiz için birinci müsaadeleri aldık. Birinci çeyrekte sürecimizi netleştirmiş olacağız. Yılın ikinci yarısından sonra bu şirket faaliyete geçmiş olacak. Teşebbüs sermayelerine takviye olmak, portföy idare şirketimizle yeni fon modelleri üretmek ve tarım ile savunma sanayi üzere alanlarda yeni projeler geliştirmek öncelikli amaçlarımız ortasında. Bu çalışmalarımız hem direkt yatırımlar hem de aracılık faaliyetleriyle geniş bir yelpazede gerçekleşecek.” diye konuştu.
Şubelerin güç gereksinimi GES’ten karşılanacak
Akben, bir başka kıymetli gelişim alanının güç olduğunu ve Gaziantep’te güneş güç santrali (GES) kuracaklarını söyledi. Bu yatırımın ayrıntılarına ait olarak Akben, şunları söyledi:
“2025’in son çeyreğinde tamamlamayı hedeflediğimiz GES projemiz 8,5 megavat kapasitede olacak ve 205 şubemizin güç gereksinimini karşılayacak. Bu sayede Türkiye’nin güç açığına da katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün güç şirketiyle ortak hareket ederek, bu alanda daha geniş çaplı projeler hayata geçirmeyi planlıyoruz. GES yatırımlarının yalnızca güç üretimiyle sonlu kalmamasını, iştirak bankacılığı modeli çerçevesinde iştirakler üzerinden sürdürülebilir gelir kaynaklarına dönüştürülmesini de önemsiyoruz.”
Şirketin 10’uncu yılı için 2025-2026 periyodunu kapsayan dönüşüm süreci başlattıklarını belirten Akben, şube yenilenmesinden kurumsal kimlik güçlendirmeye kadar birçok çalışma yapacaklarını belirtti.
Sektör liderliği gayesi doğrultusunda çalışacaklarını vurgulayan Akben, “Vakıf İştirak olarak geçmiş ile gelecek ortasında bir köprü olmayı, hem kültürel hem de finansal manada iştirak bankacılığına rol model sunmayı önemsiyoruz. Bu misyonumuzla kesimimize bedel katmaya devam edeceğiz.” sözünü kullandı.